Onder de afbeelding vind je de tekst.

Samen voor een veiligere ruimte voor iedereen:

Onze gedragscode

We willen graag dat onze ruimtes, onze bijeenkomsten en onze gesprekken fijn en veilig zijn voor iedereen, dat iedereen zich bij ons thuisvoelt. We werken aan gelijkheid en rechtvaardigheid, in de wereld en in onze ruimtes. En we willen samen leren hoe we dat het beste kunnen doen.

In deze gedragscode kan je lezen wat onze waarden en uitgangspunten zijn, wat we van jou verwachten, en wat je van ons kan verwachten.

Uitgangspunten

  • We kunnen niet anders dan ons (als organisatie, als gemeenschap, als individuen) verhouden tot structuren van macht en onderdrukking. Als we niet actief ons best doen om die structuren af te breken, dragen we bij aan het in stand houden ervan.
  • Structurele machtsverschillen werken door in persoonlijke relaties, gedrag en denkbeelden. Relaties en incidenten tussen individuen kunnen niet losstaan van grotere structuren in de wereld.
  • Als iemand iets ervaart als kwetsend op basis van hun marginalisatie, dan is het niet aan mensen met meer privilege om te oordelen dat dat niet waar is. Bijvoorbeeld: als iemand vindt dat die racistisch bejegend is, dan is het niet aan een wit persoon om te zeggen dat dat “wel meevalt”.
  • Iedereen heeft schadelijke denkbeelden en gedragingen: die hebben we allemaal aangeleerd gekregen en geïnternaliseerd. Het is onze collectieve verantwoordelijkheid, met name van mensen met relatief privilege, om die onderdrukkende denkbeelden en gedragingen af te leren, en te helpen om de machtsstructuren waar ze uit voorkomen af te breken.
  • Iemands intentie kan verschillen van de impact van hun handelen. Dat wil zeggen: je kunt met goede bedoelingen handelen en toch schade doen.
  • Niemand is perfect en niemand kan en zal alles altijd helemaal goed doen. We moeten dit allemaal leren. De grootste bijdrage aan verandering zit in het reageren op en herstellen van gemaakte fouten.
  • We kunnen niet beloven dat onze ruimtes een safe space zijn, want iedereen heeft onderdrukkende machtsstructuren geïnternaliseerd. We doen wel ons best om onze ruimtes zo veilig mogelijk te maken voor iedereen (safer space). Dat verwachten we ook van jou.

Wat we van jou verwachten

  • We verwachten dat je je best doet. Dat wil zeggen: dat je leert over verschillende vormen en systemen van onderdrukking, dat je bereid en in staat bent tot zelfreflectie ten aanzien van onderdrukkende systemen die jij hebt geïnternaliseerd. We erkennen dat iedereen in dit proces op een andere plek is, we verwachten geen perfectie maar wel inzet.
  • We verwachten dat je accountable bent: aanspreekbaar, verantwoordelijk, ter verantwoording te roepen. Dat wil zeggen: als iemand je erop wijst dat jouw gedrag of woorden bijdragen aan of voortkomen uit onderdrukkende systemen, dan verwachten we dat je daarvoor openstaat, stopt met praten, bereid bent om te luisteren en te leren, waardeert dat iemand jou iets wil leren. En dat je niet defensief reageert, en bereid bent om als dat gepast en gewenst is excuses aan te bieden.

Wat je van Emancipator kan verwachten

  • Emancipatoren hebben een voorbeeldrol, en belichamen de verandering die we in de wereld willen zien. Daarin zijn ook wij lerende, en doen we ons best, en zijn we accountable. Emancipatoren zijn bekend met dit document en ons team is constant bezig met (af)leren en zelfreflectie. We staan open voor feedback en input op dit document en op ons handelen.
  • Emancipatoren handelen als dat nodig is voor de veiligheid in de ruimte. Als iemand iets doet of zegt dat bijdraagt aan onderdrukkende systemen dan spreken we ons uit. Met name mensen die niet persoonlijk geraakt worden in de situatie: we hebben nodig dat witte mensen zich uitspreken tegen racisme, dat mannen zich uitspreken tegen seksisme, dat cisgender mensen zich uitspreken tegen transfobie, dat dunne mensen zich uitspreken tegen vethaat. Het is aan mensen met relatief privilege om te handelen.
  • Je kan tijdens of na activiteiten of bijeenkomsten altijd bij emancipatoren terecht als je je niet veilig voelt, iets kwijt wil, of iets anders nodig hebt. Via emancipator.nl/accountability kan je ook (evt. anoniem) dingen kwijt.

Voorbeelden

Hieronder vind je een lijst van identiteiten op basis waarvan mensen onderdrukking of privilege ervaren. Deze lijst is niet compleet. Bij een aantal items geven we een voorbeeld van een microagressie. Dezelfde voorbeelden passen vaak bij meerdere items.

  • Seksisme: vrouw/man, niet-man/man
  • Racisme: Zwart/wit, donkerdere/lichtere huidskleur
    • Bijvoorbeeld: het n-woord, mensen met Zwart haar vragen om hun haar aan te raken, “waar kom je echt vandaan?”
  • Islamofobie: moslim/niet-moslim
  • Vethaat: dik/dun
    • Bijvoorbeeld: praten over diëten of afvallen, oordelen over lichaamsvormen en etenskeuzes, het woord “overgewicht”, mensen hun buik aanraken
  • Klassisme: arbeidersklasse/bezittende klasse, arm/rijk
  • Antisemitisme: niet-Joods/Joods
  • Cisseksisme: transgender/cisgender
    • Bijvoorbeeld: mensen misgenderen of verkeerde voornaamwoorden gebruiken, respectloze termen zoals “ombouwen”, mensen vragen naar genitaliën of oude namen
  • Binarisme: non-binair/binair gegenderd
  • Religie: religieus/atheïstisch, niet-christelijk/christelijk
  • Heteroseksisme: homoseksueel/heteroseksueel
  • Mononormativiteit: non-monogaam/monogaam
  • Ableisme: met/zonder fysieke beperking
    • Bijvoorbeeld: ontoegankelijke ruimtes, ongevraagd ‘helpen’, hulpmiddelen ongevraagd aanraken
  • Opleiding: zonder/met diploma, meer praktisch/meer theoretisch opgeleid
  • Seniorisme: oud/jong
  • Sanisme: met/zonder neurodivergentie of verstandelijke beperking

Dit document is in ontwikkeling, feedback is erg welkom.

We proberen het kort te houden, dat betekent helaas dat we dingen soms minder compleet of genuanceerd hebben opgeschreven dan we zouden willen. Heb je hier vragen over neem dan vooral contact met ons op: info@emancipator.nl.

Emancipator is lid van MenEngage Alliance en heeft zich daarmee ook gecommitteerd aan hun code of conduct.

versie oktober 2025