Excuses van staat voor oude transgenderwet
Tot 2014 (!) was er een wet die transgenders verplichtte tot sterilisatie als ze hun geregistreerde geslacht officieel wilden wijzigen voor de rechtbank. Dat klinkt misschien als een keuze, maar feitelijk was het dat natuurlijk niet. Je bent al helemaal veranderd door hormonen en eventueel een andere operatie, en moet dan met een identiteitsbewijs aankomen waarop namen staan die niet meer in gebruik zijn en een gender vermeldt staat dat je niet past. Dat zou op eindeloos veel confrontaties uitlopen, nog los van de emotionele lading die het heeft als je je papieren niet zou kunnen aanpassen. De meeste transgenders kozen dan ook voor sterilisatie.
Die ‘keuze’ had echter ook verstrekkende gevolgen. Geen eigen nageslacht en mogelijke complicaties door de operatie. Voor mensen die langer geleden in transitie gingen was er overigens ook nog geen sprake van de mogelijkheid tot het invriezen van ei- of zaadcellen. Bij verschillende transgenders kwam pas later het besef hoeveel impact zoiets heeft.
Ook los van de vruchtbaarheid heeft zo’n operatie gevolgen: zo zit je de rest van je leven vast aan synthetische hormonen bijvoorbeeld of je kunt last houden van complicaties.
Vorige week maandag was ik echter onverwacht getuige van een, toch wel, historisch moment. Ik zat in een Zoom-meeting (als lid van een transgendercollectief dat de regering aansprakelijk stelt voor de wet) waar de aanwezige ministers Sander Dekker en Ingrid van Engelshoven hun excuses aanboden namens de staat.
Dat deed me toch wel wat. Tenslotte staat Nederland niet bekend om het makkelijk excuses maken, zo heeft Indonesië bijvoorbeeld pas in 2020 excuses gehad (en dat van de Koning, niet van de staat) en zijn er bij mijn weten nog steeds geen excuses voor het slavernijverleden aangeboden.
Mijn cynische kant dacht nog even dat het hier om een overzichtelijk aantal mensen ging (waar een mogelijk overzichtelijke compensatieregeling uit voortvloeit). Maar ik wil niet flauw doen, de bewindslieden klonken oprecht, het was een belangrijk gebaar en het werd in het openbaar herhaald.
